Shabakada Somaliska.com ayaa waxaa ay waraysi ku saabsan arrinta middeynta
qoysaska soomaaliyeed la yeelatay mudane C/risaq Maxamed Xuseen oo degan magaalada Eskilstuna ee dalka Sweden. C/risaq waa aqoonyahan wax ku bartay wadankan Sweden, waana xildhibaan ku jira golaha deegaanka ee magaalada Eskilstuna. Waxaa kaloo uu ka mid yahay dadka u ololeynaayey in dowlada Iswiidhan ay shuruudaha adag ee dadka soomaaliyeed la saaray laga qaado. Mudane C/risaq waxaa uu qoray maqaalo badan oo afka Swedishka ah oo uu dadka iyo dowlada iswiidhan ugu sharaxaayo dhibaatada ay keentay kala maqnaanta qoysaska soomaaliyeed. Kani waa mid ka mid ah qoraalada badan ee c/risaq oo ku qoran afka Iswiidhishka. http://folket.se/asikter/debatt/1.886334
Haddaba sida ay dad badani la socdaan waxaa ay dowlada Iswiidhan iyo xisbiga cagaarani ku heshiiyeen in Qoysaska soomaaliyeed la middeyn doono laga bilaabo 1-da julay ee 2012-ka. Si aan arinkaas faahfaahin iyo sharaxaad uga helono ayaan waxaan waraysi la yeelanay mudane C/risaq Maxamed Xuseen. Waraysigiina waxaa uu u dhacay sidaan.
1. Sidee u aragtaa go’aankii ay ku dhawaaqeen dowlada iyo xisbiga Miljöpartiet?
C/risaq: Run ahaantii waa go àan aad iyo aad aniga iyo dad badan oo soomaaliyeedba u farxad geliyey. Waana go`aan soo nooleeyey rajadii ay dadka soomaaliyeed ka qabeen iney ubadkoodii iyo ehelkoodii la midoobaan. Arintuna ma aha mid iskeed u xalisantay ee waxaa loosoo galay dadaal dhinacyo badan taabanaaya. Dadka soomaaliyeed, kuwa caruurta iyo ehelku ka maqan yihiin iyo kuwa kaleba aad iyo aad ayey uga qayb qaateen ololihii loogu jirey sidii dowlada loo fahamsiin lahaa dhibta ay shuruudan adagi leedahay. Sidaad la socotaan waxaa la sameeyey mudaaharaadyo, waxaa la dhisay dallado kala duwan oo arinkaan ka shaqeeya, waxaa la sameeyey qoraalo kala duwan, waxaa lala kulmay siyaasiyiin iyo xildhibaano, waxaa la tegey baarlamaanka. Marka dadaalkaas la galay iyo xukunka ilaahay baa xalkaan suurto geliyey. Waana mid lagu farxo.
2. Qaabkee ayaad isleedahay dowladu way ku xalineysaa arintaan? Talaabooyin noocee ah ayey dowladu qaadeysaa?
C/risaq: Dowladu waxaa ay mareysaa qaab u degan baarlamaanka oo la isticmaalo kolkii la doonaayo in sharci la bedelo. Qaabkaasna waa waajib in la maro haddii kale sharci bedelidu waxaa ay noqoneysaa mid aan sharciga waafaqsanayn. Arinkan waxaa iska kaashanaaya Waaxda arimaha bulshada ee baarlamaanka iyo waaxda sharciyada ee baarlmaanka. Waxaana ay u saarayaan gudi soo diyaariya qoraalka sharci bedelida ah ee baarlamaanka la horgeyn doono.
Aqoonyahano ku xeeldheer ayaa loo saarayaa, ka dibna fadhiyo badan ayey qaadan doonaan si ay usoo diyaariyaan qoraal sharci oo miisaaman oo ay ku caddahay in qofka aan dhalashadiisa ku caddayn karin baasaboor ama teesare, duruufo jira awgeed uu dhalashadiisa ku caddayn karo qaab kale sida DNA. Qoraalkaas waxaa la filayaa in baarlamaanka la horkeeno bisha Maarso ee 2012-ka. Wax dhib ahina kama imaan doonto oo baarlamaanku wuu ansixinayaa maxaa yeelay horey baa sidaas loogu heshiiyey. Xisbiyada dowlada iyo xisbiga cagaaran ee heshiiyey ayaa si wadajir ah u ansixinaaya, ka dibna waa la dhaqanh gelin doonaa. Sida caadiga ahna dhaqangelinta shuruucda cusub waxaa ay bilaamaan 1-da bisha July.
Sharcigaanina kama duwana oo waxaa uu dhaqan geli doonaa 1-da july 2012-ka. Maalinta uu dhaqan galo waxii ka dameeyana fulintiisii ayaa bilaaban doonta. Bisha July waa wakhtiga xagaaga ee dalka Iswiidhan intiisa badani ay fasaxa yihiin, balse waxaan aaminsanahay in bishaasba aakhirkeeda dad soo geli doono. Dadka intooda badanise waxaa ay imaan doonaan laga bilaabo bisha Agoosto oo ah marka fasaxa laga soo noqdo. Magaaladan Eskilstuna ee aan deganahay, waxaan marhore wargeliyey qaybta iskuulada si ay ugu talo galaan caruur gaareysa ilaa 80 cunug oo aan fileyno iney magaalada Eskilstun imaan doonaan.
3. Ma la dhihi karaa arinta Soomaalida meel ayay u dhacday hada?
C/risaq: Haa Arintu guud ahaan waa xalisantay ayaan dhihi karaa, balse weli arimo yar-yar oo faahfaahin u baahan baa jira, tusaale ahaan dadka isqaba oo aan caruurta isu lahayn iyo ciyaalka lasoo korsaday iyo weliba sida laga yeeli lahaa caruurta qaangaartey. Laakiin mar aan la hadlay madaxa xubnaha baarlamaanka ee xisbiga cagaaran waxaa ay ii sheegtay in faahfaahin ay dhowaan soo bixi doonto.
3. Maxaa laga yeelayaa dadka aan wax isku dhalin?
C/risaq: Dadka aan wax isu dhalin waxaa ay ka mid yihiin dadka la doonaayo in xal laga gaaro. Marka maadaama la yiri dadka soomaaliyeed aqoonsi ma keeni karaan ee ha laga dhaafo, dadka aan ilmaha isu dhalina waxaa ay ka mid yihiin dadka soomaaliyeed ee shuruudaan laga dhaafay. Balse weli lama oga iney shuruudo kale ku xiri doonaan iyo in kale. Tusaale ahaan in qofku uu guri haysto ama uu dakhli leeyahay iwm. Dowladu weli waxba ma aaney sheegin balse waxaa muhiim ah in dadka arimhaan u ololeynaayey ay la kulmaan xisbiga cagaaran iyo kuwa dowlada una sharaxaan arinkaan dadka aan wax isu dhalin si aan iyaga hadhow shuruudo kale loogu xirin.
4. Dadkii hore diidmada loo siiyay hada maxay sameyn karaan?
C/risaq: Weli arinkaas iyo sidii la yeeli lahaa wax faahfaahin ahi kama soo bixin. Marka waxaan la socon doonaa heshiiska xisbiga cagaaran iyo dowlada iyo weliba hay àda socdaalka.
Marka ugu horeysa ee aan faahfaahin helona waa la soo gudbin doonaa insha allah.
5. Maxaa la gudboon Soomaalida Sweden?
C/risaq: Dadka waxaa la gudboon iney dadaalkooda sii wadaan. Dadaalkana loo wado qaab siyaasadeed (Diplomacy). Taas waxaan ula jeedaa waa inaan la aamusin ee daladihii iyo dadkii arimahaan u ololeyn jirey waa iney halkoodii kasii wadaan. Waxaan dadka kula talin lahaa in magaalo walbaa ay la kulanto xisbiga cagaaran iyo xisbiyada dowlada si ay noogu sharaxaan qaabka wax loo samayn doono. Waxaa muhiim ah in arinta qoysaska soomaalidu ay tahay mid nool oo taagan ilaa maalinta ay dhaqan gasho. Waxaana aan xooga saari doonaa in sharaxaad laynaga siiyo arimaha aan kor ku soo sheegay oo ah qoysaska aan wax isu dhalin iyo caruurta lasoo korsaday iyo weliba caruurta qaangaartey intii shuruudaan lasoo rogey. Waxaa kale oo iyana muhiim ah in aan dowlada ku dhiiri gelino sidii loo dedejin lahaa middeynta qoysaska kolka sharcigu dhaqan galo. Si aan uga gaashaamano in ay wakhti dheer qaadato imaatinka qoysasku. Mudaaharaad iwm sameyn meyno balse dadaalka siyaasadeed waa inaan sii wadnaa.
6. Dadka qaar ayaa loo diray in ay keenaan warqad cadeyneysa in uu dhintay lamaanahooda. Midaas sidee loo xalin karaa?
C/risaq: Warqadaas waa jirtaa iney dadka weydiiyaan. Balse maadaama ay dowladu tiri waxaan fududayneynaa in caruurta ay waalidkood la midoobaan, waxaan aaminsanahay in aan waraaqo kale la isku xujeyn doonin.
7. Hada ma la xareysan karaa dacwada, mise waxaa la sugayaa ilaa bisha Juli
C/risaq: Dacwada haddaba waa la xeraysan karaa maxaa yeelay waxwalba wakhti bey qaataan.Qofka halka jooga waxaa loo qabanayaa balan waraysi, (intervju). Dadka xagaa afrika joogana sidoo kale. Waxaas oo dhami wakhti bey u baahan yihiin.Marka waa la xereysan karaa baan qabaa.
8. Ma laga yaabaa in arintaan ay dowladu dib uga laabato?
C/risaq: Maya, lagama yaabo.Heshiiska waa la galay, Qorshahaana miisaaniyadii ku bixi lahayd dowladu waa ay sheegtay. Marka suurtogal maaha in laga laabto.
