Boqolkii afartameeyo haweenka ka baaqda ama aan tegin saamiga tijaabada ee saddexdii sannadoodba mar lagu sameeyo dhuunta ilma galeenka ayaa laga helay cudurka kaankarada ee dhuunta ilmogaleenka ku dhaca, sida lagu ogaadey war bixin aan weli la daabicin.
Waana arrin ka fajiciyay culimada ku takhasustay culuuntan iyo in tiro sidaa u badan ee haweenka aan tegin saamiga tijaabada laga heley cudurka kaankarada ku dhaca dhuunta ilmo galeenka.
– Waa arrin naga fajiciyay, kolkii aannu tiradaa ogaaney, sida uu sheegay Björn Strander, ahna caalin ku takhasusay culuunta cudurrada haweenka.
Si haddaba loo sameeyo ka hortag cudurka waxaa si joogto ah loogu yeeraa hablaha iyo haweenka da’doodu u dhexeeyso 23-60 jir, qaadista saamiga tijaabada ee kaankarada dhuunta ilmo galeenka. Hase yeeshee aaney qaarkood iska xaadirin kolka loo yeero, middaasina ugu wacan tahay sababo kala duwan, waana kooxda aadka u tirada badan ee cudurka laga heley.
– Waxaa jirrta tiro 2-3% ee haweenka loogu yeero saamiga tijaabada cudurka kaankarada ee gala dhuunta ilmo galeenka, hase yeeshee aan weligood tegin ama ka baaqday siddeed sannadood. Tiradaasina oo u taagan 40% guud ahaan haweenka laga heley cudurka kaankarada ee ku dhaca dhuunta ilmogaleenka. Middaasina oo ka dhigan inay halistu kor u sii kaceeyso, kolka laga baaqsado tegista saamiga tijaabada.
Michaella Gustafsson ayaa u tegi wayday saami qaadista tijaabada arrimmo iyada u gaar ah daraadood. Hase yeeshee uu cudurku haleelay. Waana mid ay maanta ka shalaayayso.
– Hadda markaan ka fekero waxaan is iraahdaa, malaha waxaa habboonayd inaad la xiriirto ood u sheegto inaad ka welwelsanayd habka tijaabada loo qaado oo aadan ka helin. Waxaa dhici kartay inaad goobta tagto oo aad kala xaajooto cidda saamiga qaadaysa. Maadaama uu falkaasi yahay ceeymis, sida ay hadalka u dhigtay.
Dhanka kale waxaa jirta in ey aad u yar tahay tirada haweenka aan saamiga tijaabada tegin, hase yeeshee ey shan daloolow mid mar ka boodaan ama wakhtigii loo qabtay sannad ama laba ka dib dhacaan, kuwaasina oo sidoo kale uu kor u kacayo halista ey ugu jiraan cudurka.
Guud ahaan ayey noocyada kala duwan ee cudurka kaankaradu uu ku dhacaa saddex daloolow laba, dadyoowga aan tijaabada si joogto ah u tegin.
– Muddo ayaa la ogsoonaa in si kasta oo habka daryeelka caafimaadku u waangsan yahay, haddii aaney cidda la daryeeleyaa iman aannu wax macne ah ku fadhiyin. Waxaa kaloo la ogsoonaa in haweenka ka baaqda saamiga tijaabada cudurka kaankarada ee dhuunta ilma galeenka ku dhaca ey aad ugu badan yihiin kuwooda cudurka laga helo, sida uu sheegay Björn Strander oo wareeysi ay la yeelatay Mona Hambraeus oo ka howlgasha laanta wararka Ekot.
somaliska Stockholm
xigasho/radiosverige
