Madaxweynaha Turkiga Recep Tayyip Erdogan ayaa Sabtidii uga digay dhiggiisa Faransiiska Emmanuel Macron “inuusan qasin” Turkiga, iyadoo xiisadda u dhexeysa xulafada Nato ay sii xoogeysaneyso.
“Ha ku mashquulin shacabka Turkiga. Ha ku mashquulin Turkiga,” ayuu yidhi Mr Erdogan intii lagu jiray khudbad telefishanka laga sii daayay oo ka dhacday Istanbul sanad guuradii 40-aad ee ka soo wareegtay afgambigii militariga ee 1980-kii.
Mr Macron wuxuu si adag u cambaareeyay Ankara xiisada u dhaxeysa Giriiga iyo Qubrus oo dhinac ah iyo Turkiga dhinaca kale oo ku saabsan kheyraadka Bada iyo saameynta badda ee bariga Mediterranean.
Mr Erdogan wuxuu ku booriyay Giriigga inay “ka fogaadaan qaladaadka” ficillada ay taageerayaan waddammada sida Faransiiska ee biyaha lagu muransan yahay, ka dib markii dhoolatusyo milatari oo ay Athens iyo Ankara ka sameeyeen gobolka bishii la soo dhaafay ay arkeen Paris inay kordhisay joogitaankeeda milatari ee gobolka.
Mr Macron wuxuu khamiistii sheegay in dadka reer yurub ay qasab ku ahaanayaan “inay cadeeyaan oo ay la saftaan Giriiga, ma ahan Turkiga dal ahaan iyo dad ahaanba, laakiin waa madaxweyne Erdogan oo qaaday talaabooyin aan la aqbali karin.”
Hogaamiyaha Faransiiska ayaa hadlaayay ka hor shir madaxeedkii Midowga Yurub ee toddobada waddan ee Mediterranean kuwaas oo ugu hanjabay Turkiga cunaqabateyn la xiriirta howlahooda.
Xiisadii ugu dambeysay ayaa bilaabatay kadib markii Turkiga uu geeyay markabka Oruc Reis markab cilmi baaris iyo maraakiib dagaal ay ku muransanaayeen biyaha lagu muransanaa bishii Ogosto 10 wuxuuna howlgalka sii kordhiyay seddex jeer.
Laakiin hogaamiyaha Turkiga ayaa sabtidii meesha ka saaray hadalada noocaas ah wuxuuna ku eedeeyay Mr Macron inuu “lahayn aqoon taariikhi ah”.
Waxay ahaayeen faallooyinkiisii ugu horreeyay ee uu si toos ah u bartilmaameedsado hoggaamiyaha Faransiiska kadib markii uu ka aamusay intii lagu jiray khilaafkii ugu dambeeyay.
Turkiga, wuxuuna u sheegay Macron inuu marka hore fiiriyo diiwaanka France ee u gaarka ah, gaar ahaan Algeria iyo doorkii ay ku lahaayeen xasuuqii Rwanda 1994.
Xiriirka u dhexeeya Turkiga iyo Faransiiska ayaa xumaaday dhanka badda Mediterranean-ka, laakiin labada xulufadood ayaa isku khilaafsan arrimo kale oo waaweyn oo ay ka mid yihiin colaadaha Suuriya iyo Liibiya.
Ankara iyo Paris ayaa horay isku khilaafsanaa ka dib markii saraakiisha Faransiiska ee 2018 ay la kulmeen hogaamiyaasha Kurdiyiinta Siiriya ee lala xariirinayo maleeshiyada uu Mareykanku taageero ee ay u arkaan Turkiga “argagixisada”.
Labada dal ayaa sidoo kale ku kala jira dhinacyada iska soo horjeeda ee Liibiya, halkaas oo Ankara ay taageertay Dowladda Qaramada Midoobay ee la aqoonsan yahay ee Heshiiska Qaranka ee Tripoli oo looga soo horjeedo gulufka 2019 ee Khalifa Haftar.
Mr Erdogan wuxuu ku eedeeyay Faransiiska faragalinta Liibiya “batroolka”, iyo Afrika “dheeman, dahab,
Ugu danbeyn Khilaafka jira ayaanan wali Xal laga gaarin waxana Dowlada Faransiiska ku adag dagaal toos ah oo ay la gasho Turkiga.
Somaliska Istanbul
Tifaftiray/Turjumay Somaliska
Source/Thenational
