Safarkaygii Somalia Q.2-aad: Waa sidee xaalada nolosha Muqdisho?

14

Bishii la soo dhaafay waxaan booqasho qaas ah ku tagay magaalada Muqdisho iyo gobolada dhexe ee bakaarahaSomalia. Safarkayga ayaa ahaa mid booqasho familka ah balse waxaan sidoo kale u guur galay xaalada wadanka qaasatan magaalada caasimada ah ee Muqdisho, halkaasoo aan waqtigayga inta badan ku qaatay.

Hadaba halkaan waxaan idinkugu soo gudbinayaa warbixin kooban oo ku saabsan sidii aan u arkay xaalada wadanka iyo aragtidayda ku aadan dhinaca nolosha, waxbarashada iyo ganacsiga. Qeybtii hore waxaan kaga hadlay xaalada amaanka ee Muqdisho. Halkaan ka akhriso Qeybtii 1-aad.

NOLOSHA, GANACSIGA IYO WAXBARASHADA

Xaalada nolosha ee shacabka ku nool magaalada Muqdisho ayaa lagu tilmaami karaa mid dhowr dabaqad u qeybsan isla markaana ay jirto xaalad wada mideysa dadka oo dhan. Guud ahaan nolosha dadka ku nool Muqdisho ayaa iila muuqatay mid aad u soo hagaagtay marka loo barbar dhigo sanadihii la soo dhaafay. Dadka ayaa u muuqday kuwo ku qanacsan isla markaana  la qabsaday noloshooda.

Balse markii aad si dhab ah ugu fiirsato xaalada dadka ayaad dareemi kartaa sida dagaaladu u saameeyeen shacabka. Dadka ayaa noqday kuwo buuq badani ku furanyahay iyo xaalado caafimaad oo kale. Shacabka ayaa saamaynta colaadu waxay keentay in ay ilaabaan qataraha yaryar sida in aysan ka leexan baabuurta iwm.

Marka laga soo tago xaalada guud ee shacabka ayaa qeybaha kala duwan ee bulshadu waxay ku kala noolyihiin heerar kala sareeya, dadka barakacayaasha ah ayaa dhex daadsan magaalada, halka dadka qurbaha ka soo laabtay ay ku noolyihiin hoteelo qaali ah. Dabaqada dhexe ayaa ah kuwo inta badan ku xiran biilka looga soo diro qurbaha iyo kuwo shaqaysta.  Colaada iyo Musuqmaasuqa ka jira magaalada ayaa keenay in heerka nolosha ee shacabku uu aad u kala sareeyo.

Dhinaca shaqada ayaa waxaa aad ii dhiiri galiyay hamiga iyo dadaalka ku jira dadka ku nool Muqdisho. Iyadoo Soomaalida Sweden ku nool lagu xanto in ay ma shaqaystayaal yihiin ayaa markaad tagto magaalada Muqdisho waxaad dareemeysaa in Soomaalidu ay yihiin dad u dhashay firfircoonida iyo shaqada. Dadka magaalada Muqdisho ayaa ah kuwo marka ay salaada subax tukadaan u dareera sidii ay nolol maalmeedkooda u soo dhacsan lahaayeen.

Shaqooyinka nuuc kasta ayaa la qabtaa, iyadoo dhaqdhaqaaqa ganacsiga ee ka jira Muqdisho uu yahay mid aan aada ula dhacay. Heerka nolosha ayaa aad u qaali noqday iyadoo qiimaha sheykasta uu kacay ilaa 5 jibaar ama ka badan. Dollarka  maraykanka  ayaa noqday lacagta wax lagu kala iibsado. Fursadaha ganacsiga ee ka jira Muqdisho ayaa ah kuwo u baahan in fiiro gaar ah ay u yeeshaan dadka qurbaha ku nool ee fikradaha iyo lacagta haysta. Dadka hada ku laabtay Muqdisho ayaa qaar badan waxay ka abuureen ganacsiyo casri ah oo magaalada ku soo kordhiyay waxyaabo cusub isla markaana ka sameeyay lacag fiican. Si kastaba ha ahaatee, waxaan dareemay in wali magaalada ay ka maqantahay waxyaabaha tayada leh, iyadoo dadku ay waxyaabaha raqiiska ah ka dooranayaan wixii tayo leh.

Arinta kale ee aadka horumarka looga sameeyay ayaa ah dhinaca isgaarsiinta qaasatan telefoonada oo horeyba Somalia ay ahayd wadamada Africa kuwo ugu horeeya. Adeegyada moobeelka lacagta lagu shubto ayaa aad wax uga badalay qaabka ay dadku wax u kala iibsadaan. Adeegyada EVC, Zaad, Emaal iyo kuwo la midka ah oo moobeelkaaga aad lacagta ku qaadanayso ayaan aad ula dhacay kuwaasoo xitaa ka hormarsan adeegyada lacagta moobeelka lagu qaato ee ka jira Sweden. Balse adeega Internetka ayaa ahaa mid aad u liita, iyadoo magaalada uusan ka jirin internet fiican oo laysku halayn karo.

Ugu dambeyntii, dhinaca waxbarashada ayaa saameynta ugu weyn ku yeeshay dadka ku nool  Muqdisho. Ardada u dareerta iskuulada iyo jaamacadaha ayaa ah kuwo aan marnaba u joogsan colaadii jirtay. Magaalada Muqdisho ayaa laga furay jaamacado farabadan kuwaasoo qaarkood ay heleen aqoonsiyo caalami ah. Dhalinyarada iyo dadka waaweyn ayaa aad u fahmay qiimaha ay leedahay waxbarashadu. Dhalinyaradii horey ugu fikiri jiray in ay dibada aadaan ayaa hada waxay ku haminayaan in ay ka baxaan jaamacadaha wadanka isla markaana ay shaqo ka helaan wadanka gudahiisa. Balse qarashka jaamacadaha iyo iskuulada ayaa ah mid aysan awoodi karin qoyskasta taasoo caqabad ku ah caruur iyo dhalinyaro badan oo fursadaan ka faa’ideysan lahaa.

Hadaba maxaa la gudboon dadka ku nool qurbaha? Aniga fikirkayga waxa uu yahay in horumarka nabada iyo nolosha ee ka soo iftiimaya magaalada Muqdisho oo xudun u ah guud ahaan Somalia ay yihiin kuwo u baahan in fiiro gaar ah loo yeesho. Dadka ku nool qurbaha qaasatan kuwo aan sharciyada ku lahayn ayaan ku dhiiri galinayaa in ay isku diyaariyaan sidii ay dib ugu laaban lahaayeen maadaama haddii aadan sharci lahayn uusan mustaqbal kuu oolin Yurub. Kuwo sharciga leh ayaan u soo jeedinayaa in ay waxbartaan maadaama wadankii u baahanyahay dad soo bartay waxbarasho iyo xirfado tayo leh oo kor u qaadi kara xaalada wadanka.

AD

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here